దసరాబుల్లోడు--1971

సంగీతం::K.V.మహాదేవన్
రచన::ఆత్రేయ 
గానం::ఘంటసాల,పిఠాపురంనాగేశ్వరరావు      
తారాగణం::అక్కినేని,వాణిశ్రీ,చంద్రకళ,S.V.రంగారావు,సూర్యకాంతం,గుమ్మడి  

పల్లవి::

ఓ మల్లయ్యగారి యల్లయ్యగారి..కల్లబొల్లి బుల్లయ్యో
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా

ఓ మల్లయ్యగారి యల్లయ్యగారి కల్లబొల్లి బుల్లయ్యో
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా

చరణం::1

గట్టులు కొట్టి పొలం కలుపుకొంటాడూ..ఒక బుల్లెయ్యా
పొట్టలు కొట్టి దినం గడుపుకుంటాడూ..ఒక యెల్లయ్యా
ఓ..చిన్నవాళ్ళ రెక్కల కష్టం ఇక్కడ దోస్తాడూ..ఒహో హో 
ఆ బుల్లయ్యే పెద్దవాళ్ళకు కట్టలు కట్టలు అక్కడ ఇస్తాడూ
బుల్లెయ్యా...అక్కడ ఇస్తాడూ  
ఓ మల్లయ్యగారి యల్లయ్యగారి..కల్లబొల్లి బుల్లయ్యో
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా

చరణం::2

ప్రతి ఒకడూ...తిన మరిగిన వాడూ
ప్రజల పేరే చెబుతుంటాడూ..వహ్ వా వరే వా  
నిలదీసి నీ ప్రజలెవరంటే..నిన్నూ కాస్త తినమంటాడూ
అహ...చంపుకు తింటాడూ
గోడమీద పిల్లిలాగా..బుల్లెయ్యుంటాడూ
దొంగలు దొంగలూ..దొంగలు దొంగలు 
ఊళ్ళు పంచుకుని...దొరలైపోతుంటే
వాటా దొరకని వాడూ..వేరే పార్ఠీ పెడతాడూ
ఓ.అసలు పార్ఠీ నాదీ.నాదని వాళ్ళల్లరి పడుతుంటే
గోడమీద పిల్లిలాగా బుల్లెయ్యుంటాడూ..అహ కొట్టుకు తింటాడూ

చరణం::3

లింగం మింగిన..బుల్లెయ్యా
గుడిని..మింగేదెపుడయ్యా
లింగ్ లింగ్ లింగ్ లింగ్ లింగ్   
లింగ్ లింగ్ లింగ్ లింగ్ లింగ్
లింగం మింగిన..బుల్లెయ్యా 
గుడిని..మింగేదెపుడయ్యా
గుడిని లింగాన్ని..గుటుకున మింగె 
వాడే...నీ మొగుడయ్యా
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా
ఓ మల్లయ్యగారి యల్లయ్యగారి..కల్లబొల్లి బుల్లయ్యో
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా
అయ్యా..బుల్లయ్యా..నీ అవతారాలు ఎన్నయ్యా
క క క క కల్లయ్యా..బు బు బు బు బుల్లయ్యా
క క క క కల్లయ్యా..బు బు బు బు బుల్లయ్యా
కల్లయ్యా..బుల్లయ్యా..కల్లయ్యా..బుల్లయ్యా 
కల్లబొల్లి..బుల్లయ్యో..కల్లబొల్లి..బుల్లయ్యో
కల్లబొల్లి..బుల్లయ్యో..కల్లబొల్లి..బుల్లయ్యో

చింతామణి--1956

సంగీతం::కీ.శే.అద్దేపల్లి రామారావు
రచన::రావూరు రంగై (Ravuri Rangaiah) 
గానం::P.భానుమతి

పల్లవి::

తీయని వేణువులూదిన దారుల 
పరిగెడు రాధనురా పదముల వ్రాలెదరా
తీయని వేణువులూదిన దారుల 
పరిగెడు రాధనురా పదముల వ్రాలెదరా

చరణం::1

మురళీధర నా మొర వినవేరా
మురళీధర నా మొర వినవేరా
తరుణనుగనరా వరములనీరా
చరణమె నమ్మితి రారా
శరణని వేడితిరా

తీయని వేణువులూదిన దారుల 
పరిగెడు రాధనురా పదముల వ్రాలెదరా

చరణం::2

పతివని నమ్మితి పరాకదేల
పతివని నమ్మితి పరాకదేల
దయగొని రావా దరిశనమీవా
పతితను బ్రోవగ రావా
గతియని వేడితిరా

తీయని వేణువులూదిన దారుల 
పరిగెడు రాధనురా పదముల వ్రాలెదరా
తీయని వేణువులూదిన దారుల 
పరిగెడు రాధనురా పదముల వ్రాలెదరా


తీయని వేణువునూదిన దారుల పరుగిడు రాధనురా - పి. భానుమతి
పసిడి శీలమ్మునమ్మిన పతితవయ్యో పరగానపైనించుక (పద్యం) - కె. రఘురామయ్య
పాట, పద్యం గురించి:
రచన - రావూరు వేంకటసత్యనారాయణరావు 
సంగీతం - కీ.శే.అద్దేపల్లి రామారావు, టి.వి.రాజు

చిత్రం గురించి:
దర్శకుడు, నిర్మాత, కూర్పు - రామకృష్ణ
కథ - కాళ్ళకూరి సదాశివరావు గారి నాటకం ఆధారంగా
మాటలు, పాటలు - రావూరు వేంకటసత్యనారాయణరావు
తారాగణం - ఎన్.టి.రామారావు, పి.భానుమతి, జమున, ఎస్.వి.రంగారావు, రేలంగి, కె.రఘురామయ్య 
నేపథ్య గాయకులు - ఘంటసాల, మాధవపెద్ది, ఏ.యం.రాజా, పి.లీల, పి.సుశీల
సంగీతం - కీ.శే.అద్దేపల్లి రామారావు, టి.వి. రాజు 
నిర్మాణ సంస్థ - భరణి పిక్చర్స్ 

చింతామణి--1956

సంగీతం::కీ.శే.అద్దేపల్లి రామారావు
రచన::రావూరు రంగై (Ravuri Rangaiah)
గానం::A.M.రాజా,P.భానుమతి

పల్లవి::

అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ
రాగాల తూగే శృంగారమేమో
అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ
రాగాల తూగే భోగమే ప్రేమ
అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ

చరణం::1

వెన్నెల రేయి పున్నమి రేడు
కల్వల వన్నెచిన్నెలెన్నో చెల్వమేమో
వెన్నెల రేయి పున్నమి రేడు
కల్వల వన్నెచిన్నెలెన్నో చెల్వమేమో
ఎన్నలేని ప్రేమ యవ్వన సీమ
ఎన్నలేని ప్రేమ యవ్వన సీమ
తేనెలూరు పూల వ్రాలు తేటికేటి తనువో

అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ
రాగాల తూగే శృంగారమేమో
అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ
రాగాల తూగే భోగమే ప్రేమ
అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ

చరణం::2

ఆమని రాగా అలరుల దాగి
ఏమని కోకిలమ్ము ఆలాపించునోయి
ఆమని రాగా అలరుల దాగి
ఏమని కోకిలమ్ము ఆలాపించునోయి
అనురాగ గీతి నందించు రీతి
అనురాగ గీతి నందించు రీతి
ఎంత హాయి నేటి రేయి అందవోయి ప్రేమ
ఎంత హాయి నేటి రేయి అందవోయి ప్రేమ

అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ
రాగాల తూగే భోగమే ప్రేమ
అందాలు చిందేటి ఆనందసీమ
ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ

గోరింటాకు--1979

సంగీతం::K.V.మహదేవన్  
రచన::శ్రీ శ్రీ  
గానం::S.P.బాలు , P. సుశీల
Falm Directed By::Daasarinaaraayana Rao
తారాగనం::శోభన్‌బాబు,M.ప్రభాకర్‌రెడ్డి,కనకాల దేవదాస్,J.V.రమణమూర్తి,చలాం.సావిత్రి,సుజాత,రమాప్రభ,వక్కలంక పద్మ.

పల్లవి::

ఇలాగ వచ్చి..అలాగ తెచ్చి
ఎన్నో వరాల..మాలలు గుచ్చి
నా మెడ నిండా..వేశావు
నన్నో మనిషిని..చేశావు
ఎలాగా తీరాలి..నీ ఋణమెలాగ..తీరాలి

తీరాలంటే..దారులు లేవా
కడలి కూడా..తీరం లేదా
అడిగినవన్నీ..ఇవ్వాలీ
అడిగినప్పుడే..ఇవ్వాలీ
అలాగ తీరాలీ..నా ఋణమలాగ..తీరాలి

చరణం::1

అడిగినప్పుడే వరమిస్తారు..ఆకాశంలో దేవతలు
అడగముందే అన్నీ ఇచ్చే..నిన్నే పేరున పిలవాలీ
నిన్నే తీరున..కొలవాలీ

అసలు పేరుతో..నను పిలవద్దు
అసలు కన్నా..వడ్డీ ముద్దు
ముద్దు ముద్దుగా..ముచ్చట తీర
పిలవాలీ..నను కొలవాలీ

అలాగ తీరాలీ..నా ఋణమలాగ..తీరాలీ

చరణం::2

కన్నులకెన్నడూ..కానగరానిది 
కానుకగా..నేనడిగేదీ

అరుదైనది..నీవడిగేది
అది నిరుపేదకెలా..దొరికేది
ఈ నిరుపేదకెలా..దొరికేది

నీలో ఉన్నది..నీకే తెలియదు
నీ మనసే నే..కోరుకున్నది

అది నీకెపుడో..ఇచ్చేశానే
నీ మదిలో అద.. చేరుకున్నదీ

ఇంకేం?..

ఇలాగ తీరిందీ..మన ఋణమిలాగ..తీరింది
ఇలాగ తీరిందీ..మన ఋణమిలాగ..తీరింది

గోరింటాకు--1979

సంగీతం: K.V.మహదేవన్ 
రచన::ఆత్రేయ
గానం::S.P.బాలు , P.సుశీల 
Falm Directed By::Daasarinaaraayana Rao
తారాగనం::శోభన్‌బాబు,M.ప్రభాకర్‌రెడ్డి,కనకాల దేవదాస్,J.V.రమణమూర్తి,చలాం.సావిత్రి,సుజాత,రమాప్రభ,వక్కలంక పద్మ.

పల్లవి: 

చెప్పనా..సిగ్గు విడిచి చెప్పరానివీ
చెప్పకుంటే నీకు నీవే తెలుసుకోనివి 
చెప్పనా..చెప్పనా..చెప్పనా

అడగనా..నోరు తెరిచి అడగరానివి..ఈ 
అడకుంటే నీకు నీవే ఇవ్వలేనివీ..ఈ 
అడగనా..అడగనా..అడగనా 

చెప్పనా..సిగ్గు విడిచి చెప్పరానివి 
అడగనా..నోరు తెరిచి అడగరానివి 

చరణం::1 

చెప్పమనీ..చెప్పకుంటే ఒప్పననీ 
చెప్పి చెప్పి నా చేత చెప్పించుకున్నవి చెప్పనా? 

అడగమనీ..అడగకుంటే జగడమనీ 
అడిగి అడిగి నా చేత అడిగించుకున్నవి అడగనా? 

అడుగు మరి..చెప్పు మరి 
అడుగు మరి..చెప్పు మరి 

చెప్పితే అల్లరి..అడిగితే తుంటరి 
చెప్పనా..సిగ్గు విడిచి చెప్పరానివి 
అడగనా..నోరు తెరిచి అడగరానివి

చరణం::2 

నిన్న రాత్రి వచ్చి..సన్న దీప మార్పి 
పక్క చేరి నిదురపోవు సోయగాన్ని 
వీపుతట్టి రెచ్చగొట్టి కలలాగ వెళ్లిపోతే
పిల్ల గతి..కన్నెపిల్ల గతి ఏమిటో..చెప్పనా 

పగటి వేళ వచ్చి..పరాచకలాడి 
ఊరుకొన్న పడుచువాణ్ణి..ఉసిగొలిపి 
పెదవి చాపి..పిచ్చి రేపి ఇస్తానని ఊరిస్తే 
ఇవ్వమనీ..ఇచ్చి చూడమని..ముద్దులే అడగనా 

వద్దని..హద్దు దాట వద్దనీ
అన్న కొద్ది ముద్దు చేసి కొసరి తీసుకున్నవి చెప్పనా 

నేననీ..వేరనేది లేదనీ..అనీ అనీ..ఆగమని 
ఆపుతున్నదెందుకని అడగనా 

అడుగు మరి..చెప్పు మరి
అడుగు మరి..చెప్పు మరి 

చెప్పితే అల్లరి..అడిగితే తుంటరి
అడగనా..అడగనా..అడగనా 
చెప్పనా..సిగ్గు విడిచి..చెప్పరానివి 
అడగనా..నోరు తెరిచి..అడగరానివి

గోరింటాకు--1979

సంగీతం::K.V.మహదేవన్
రచన::దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రీ
గానం::S.P.బాలు , P.సుశీల 
Falm Directed By::Daasarinaaraayana Rao
తారాగనం::శోభన్‌బాబు,M.ప్రభాకర్‌రెడ్డి,కనకాల దేవదాస్,J.V.రమణమూర్తి,చలాం.సావిత్రి,సుజాత,రమాప్రభ,వక్కలంక పద్మ.

పల్లవి::

ఎలా ఎలా దాచావు
అలవి కాని అనురాగం
ఇన్నాళ్ళూ..ఇన్నేళ్ళూ

ఎలా ఎలా దాచావు
అలవి కాని అనురాగం
ఇన్నాళ్ళూ..ఇన్నేళ్ళూ
ఇన్నాళ్ళూ..ఇన్నేళ్ళూ

చరణం::1

పిలిచి పిలిచినా..పలుకరించినా..పులకించదు కదా నీ ఎదా
ఉసురొసుమనినా..గుసగుసమనినా ఊగదేమది నీ మది

నిదుర రాని నిశిరాతురులెన్నో..నిట్టూరుపులెన్నో
నోరులేని ఆవేదనలెన్నో..ఆరాటములెన్నో

ఎలా ఎలా దాచావు
అలవి కాని అనురాగం
ఇన్నాళ్ళూ..ఇన్నేళ్ళూ
ఇన్నాళ్ళూ..ఇన్నేళ్ళూ

చరణం::2

తలుపులు తెరుచుకొని వాకిటనే నిలబడతారా ఎవరైనా?
తెరిచి ఉందనీ వాకిటి తలుపు..చొరబడతారా ఎవరైనా?

దొరవో..మరి దొంగవో
దొరవో..మరి దొంగవో
దొరికావు ఈనాటికీ

దొంగను కానూ..దొరనూ కానూ
దొంగను కానూ..దొరనూ కానూ
నంగనాచినసలే..కానూ

ఎలా ఎలా దాచావు
అలవి కాని అనురాగం
ఇన్నాళ్ళూ..ఇన్నేళ్ళూ

గోరింటాకు--1979

సంగీతం::K.V.మహదేవన్
రచన::దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రీ
గానం::P.సుశీల
Falm Directed By::Daasarinaaraayana Rao
తారాగనం::శోభన్‌బాబు,M.ప్రభాకర్‌రెడ్డి,కనకాల దేవదాస్,J.V.రమణమూర్తి,చలాం.సావిత్రి,సుజాత,రమాప్రభ,వక్కలంక పద్మ.

పల్లవి::

గోరింట పూచింది కొమ్మలేకుండా
మురిపాల అరచేత మొగ్గ తొడిగింది
గోరింట పూచింది కొమ్మలేకుండా
మురిపాల అరచేత మొగ్గ తొడిగింది

ఎంచక్కా పండిన ఎర్రని చుక్క
ఎంచక్కా పండిన ఎర్రని చుక్క
చిట్టిపేరనంటాలికి శ్రీరామరక్ష 
కన్నేపేరంటాలికి కలకాం రక్ష

గోరింట పూచింది కొమ్మలేకుండా
మురిపాల అరచేత మొగ్గ తొడిగింది

చరణం::1

మామిడీ చిగురెరుపు మంకెన పువ్వెరుపు
మణులన్నింటిలోన మాణిక్యం ఎరుపు
మామిడీ చిగురెరుపు మంకెన పువ్వెరుపు
మణులన్నింటిలోన మాణిక్యం ఎరుపు

సందె వన్నెల్లోన సాగే మబ్బెరుపు
సందె వన్నెల్లోన సాగే మబ్బెరుపు
తానెరుపు అమ్మాయి తనవారిలోన

గోరింట పూచింది కొమ్మలేకుండా
మురిపాల అరచేత మొగ్గ తొడిగింది

చరణం::2

మందారంలా పూస్తే మంచి మొగుడొస్తాడు
గన్నేరులా పూస్తే కలవాడొస్తాడు
మందారంలా పూస్తే మంచి మొగుడొస్తాడు
గన్నేరులా పూస్తే కలవాడొస్తాడు

సిందూరంలా పూస్తే చిట్టి చేయంతా
సిందూరంలా పూస్తే చిట్టి చేయంతా
అందాల చందమామ అతనే దిగివస్తాడు

గోరింట పూచింది కొమ్మలేకుండా
మురిపాల అరచేత మొగ్గ తొడిగింది

పడకూడదమ్మా పాపాయి మీద
పాపిష్టి కళ్లు కోపిష్టి కళ్లు
పడకూడదమ్మా పాపాయి మీద
పాపిష్టి కళ్లు కోపిష్టి కళ్లు
పాపిష్టి కళ్ళలో పచ్చాకామెర్లు
పాపిష్టి కళ్ళలో పచ్చాకామెర్లు
కోపిష్టి కళ్ళలో కొరివీమంటల్లు

గోరింట పూచింది కొమ్మలేకుండా
మురిపాల అరచేత మొగ్గ తొడిగింది

ఏప్రిల్ 1 విడుదల--1991

సంగీతం::ఇళయరాజా
రచన::సిరివెన్నెల సీతారామ శాస్త్రీ
గానం::మనో, చిత్ర

పల్లవి::

చుక్కలు తెమ్మన్నా తెంచుకురానా
చూస్తావా నా మైనా చేస్తానే ఏమైనా
చుక్కలు తెమ్మన్నా తెంచుకురానా
చూస్తావా నా మైనా చేస్తానే ఏమైనా
నిన్నే మెప్పిస్తాను నన్నే అర్పిస్తాను
వస్తానమ్మా ఎట్టాగైనా

చుక్కలు తెమ్మన్నా తెంచుకురానా
చూస్తావా నా మైనా చేస్తానే ఏమైనా

చరణం::1

షోలే ఉందా ఇదిగో ఇందా..
చాల్లే ఇది జ్వాల కాదా..ఆ ఆ
తెలుగులో తీశారే బాలా
ఖైది ఉందా ఇదిగో ఇందా
ఖైదికన్నయ్య కాదే..ఏ ఏ
వీడికి అన్నయ్య వాడే
జగదేకవీరుని కథ
ఇది పాట పిక్చరు కదా
అతిలోకసుందరి తల అతికించి ఇస్తా పద
ఏ మాయ చేసినా ఒప్పించే తీరాలి

చుక్కలు తెమ్మన్నా తెంచుకురానా
చూస్తావా నా మైనా చేస్తానే ఏమైనా

చరణం::2

ఒకటా రెండా పదుల వందా
బాకీ ఎగవేయకుండా బదులే తీర్చేది ఉందా
మెదడే ఉందా మతిపోయిందా
చాల్లే మీ కాకిగోల వేళాపాళంటూ లేదా
ఏమైంది భాగ్యం కథ
కదిలిందా లేదా కథ
వ్రతమేదో చేస్తుందట అందాక ఆగాలట
లౌక్యంగా బ్రతకాలి సౌఖ్యాలే పొందాలి

చుక్కలు తెమ్మన్నా తెంచుకురానా
చూస్తావా నా మైనా చేస్తానే ఏమైనా
నిన్నే మెప్పిస్తాను నన్నే అర్పిస్తాను
వస్తానమ్మా ఎట్టాగైనా

చుక్కలు తెమ్మన్నా తెంచుకురానా
చూస్తావా నా మైనా చేస్తానే ఏమైనా

పిల్లజమిందార్--1980

పిల్లజమిందార్--1980
సంగీతం::చక్రవర్తి
రచన::వడ్డేపల్లి కృష్ణ
గానం::S.P.బాలు , P.సుశీల ,  S.P.శైలజ


పల్లవి::

నీ చూపులోనా..విరజాజి వానా
ఆ వానలోనా నేను తడిసేనా..హాయిగా

నీ నవ్వులోనా..రతనాల వానా
ఆ వానలోనా నేను మరిచేనా..తీయగా

చరణం::1

ఆ వెన్నెలేమో..పరదాలు వేసే
నీ వన్నెలేమో..సరదాలు చేసే
ఆ వెన్నెలేమో..పరదాలు వేసే
నీ వన్నెలేమో..సరదాలు చేసే
వయసేమో పొంగిందీ..వలపేమొ రేగిందీ
వయసేమో పొంగిందీ..వలపేమొ రేగిందీ
కనివిని ఎరుగని తలపులు చిగురించే

నీ చూపులోనా..విరజాజివానా
ఆ వానలోనా నేను తడిసేనా..హాయిగా

నీ నవ్వులోనా..వడగళ్ల వానా
ఆ వానలోనా నేను మునిగేనా..తేలనా

చరణం::2

చిరుగాలిలోనా..చిగురాకు ఊగే
చెలి కులుకులోనా..పరువాలు ఊగే

ఈ పాల రేయీ..మురిపించె నన్ను
మురిపాలలోనా..ఇరికించె నన్ను

గిలిగింత కలిగించే..మనసంత పులకించే
జాబిల్లి కవ్వించే..నిలువెల్ల దహియించే
చెరగని.. తరగని..వలపులు కురిపించే

నీ చూపులోనా..విరజాజివానా
ఆ వానలోనా నేను తడిసేనా..హాయిగా

నీ నవ్వులోనా..రతనాల వానా

ఆ వానలోనా నేను మరిచేనా..తీయగా

సప్తపది--1981

సంగీతం::K.V.మహదేవన్
రచన::వేటూరి సుందర రామమూర్తి
గానం::P.సుశీల
తారాగణం::K.V.సోమయాజులు,సవిత,గిరీష్,అల్లు రామలింగయ్య,రమణమూర్తి,సాక్షి రంగారావు 

పల్లవి::

వ్రేపల్లియ ఎద ఝల్లున పొంగిన రవళీ
నవరస మురళీ..ఆ నందన మురళీ
ఇదేనా ఇదేనా ఆ మురళి..మొహనమురళీ
ఇదేనా ఆ మురళీ

వ్రేపల్లియ ఎద ఝల్లున పొంగిన రవళీ
నవరస మురళీ..ఆనందన మురళీ
ఇదేనా ఇదేనా ఆ మురళి..మొహనమురళీ
ఇదేనా ఆ మురళీ

చరణం::1

కాళింది మడుగునా కాళియుని పడగలా
ఆబాల గోపాల మాబాల గోపాలుని
కాళింది మడుగునా కాళియుని పడగలా
ఆబాల గోపాల మాబాల గోపాలుని
అచ్చెరువున అచ్చెరువున విచ్చిన కన్నులజూడ
అచ్చెరువున అచ్చెరువున విచ్చిన కన్నులజూడ
తాండవమాడిన సరళి గుండెల మ్రోగిన మురళి
ఇదేనా..ఇదేనా ఆ మురళీ

చరణం::2

అనగల రాగమై..తొలుత వీనులలరించి
అనలేని రాగమై..మరలా వినిపించీ మరులే కురిపించి
అనగల రాగమై..తొలుత వీనులలరించి
అనలేని రాగమై..మరలా వినిపించీ మరులే కురిపించి
జీవన రాగమై..బృందావన..గీతమై
ఆ..జీవన రాగమై..బృందావన..గీతమై
కన్నెల కన్నుల కలువల..వెన్నెల దోచిన మురళి
ఇదేనా.....ఇదేనా..ఆ..మురళీ

వేణుగానలోలుని..మురిపించిన రవళి..
నటనల సరళి..ఆ నందనమురళీ
ఇదేనా..ఆ..మురలి..మువ్వల మురళీ
ఇదేనా..ఆ..మురళీ

చరణం::3

మధురానగరిలో..యమునా లహరిలో
ఆ రాధ ఆరాధనా..గీతి పలికించి
మధురానగరిలో..యమునా లహరిలో
ఆ రాధ ఆరాధనా..గీతి పలికించి
సంగీత నాట్యాల..సంగమ సుఖ వేణువై
ఆ..ఆ..ఆసంగీత నాట్యాల..సంగమ సుఖ వేణువై
రాసలీలకే ఊపిరిపోసిన..అందెల రవళి
ఇదేనా..ఇదేనా..ఆ..మురళీ 

వ్రేపల్లియ ఎద ఝల్లున..పొంగిన రవళీ
నవరస మురళీ..ఆనందన మురళీ
ఇదేనా ఇదేనా..ఆ..మురళి..మొహనమురళీ
ఇదేనా..ఆ..మురళి..

అన్వేషణ--1985:: కీరవాణి::రాగం

సంగీతం::ఇళయ రాజా          
రచన::వేటూరి
గానం::S.P. బాలు, S.జానకి

రాగం:: కీరవాణి

పల్లవి::

సా ని స రి సాని ఆ హ ఆ
సా ని స మ గా మరి ఆ
ప ద సా ని స రి సాని ఆ హ ఆ
సా ని సమ గా మరి ఆ అ
ప ద సస ని రిరి స గగ గరి మమ గగ మా
సా ని ద ప మ గ రి స ని

కీరవాణీ చిలకల కొలికిరో పాడవేమే..వలపులే తెలుపగా
విరబుసిన ఆశలు..విరితేనెలు చల్లగా
అలరులు కురిసిన రుతువుల తడిసిన..మధురస వాని…కీరవాణీ
చిలకల కొలికిరో పాడవేమే..వలపులే తెలుపగా

చరణం::1

గ రి స ప మ గ ప ని
స రి గ రి గ స..నిస

ఈ పూలలో అందమై..ఈ గాలిలో గంధమై
నా తోటలో చైత్రమై..ఈ బాటనే నడచిరా
నీ గగనాలలో..నే చిరు తారనై
నీ అధరాలలో..నే చిరునవ్వునై
స్వరమే లయగా..ముగిసే..ఏ..
సలలిత కలరుత స్వరనుత గతియుత గమకము తెలియకనే

కీరవాణి చిలకల కల కల పాడలేదు..వలపులే తెలుపగా
ఇల రాలిన పువ్వులు వెదజల్లిన తావుల
అలికిడి ఎరుగని పిలుపులా అలిగిన..మంజులవాణి కీరవాణీ
చిలకల కల కల పాడలేదు..వలపులే తెలుపగా

చరణం::2

నీ కన్నులా నీలమై..నీ నవ్వులా వెన్నలై
సంపెంగలా గాలినై..తారాడనా నీడనై
నీ పవనాలలో..నీ తొలి ప్రాసనై
నీ జవనాలలో..జాజుల వాసనై
యెదలో ఎదలే కదిలే...ఏ...
పడుచుల మనసులు పంజర సుఖముల..పలుకులు తెలియకనే

కీరవాణీ చిలకలా కలకలా పాడలేదు
వలపులే తెలుపగ..విరబూసిన ఆశలు విరితేనెలు చల్లగా
అలరులు కురిసిన రుతువుల తడిసిన మధురసవాణి కీరవాణీ
చిలకలా కొలికిరో..పాడవేమే వలపులే తెలుపగా..ఆ.. 



Anvaeshana--1985        
Music::iLaya raajaa          
Lyrics::vaeToori
Singer's:: S.P.baalu, S.jaanaki

raagaM:: keeravaaNi 

:::

saa ni sa ri saani aa ha aa
saa ni sa ma gaa mari aa
pa da saa ni sa ri saani aa ha aa
saa ni sama gaa mari aa a
pa da sasa ni riri sa gaga gari mama gaga maa
saa ni da pa ma ga ri sa ni

keeravaaNee chilakala kolikirO paaDavaemae..valapulae telupagaa
virabusina aaSalu..viritaenelu challagaa
alarulu kurisina rutuvula taDisina..madhurasa vaani…keeravaaNee
chilakala kolikirO paaDavaemae..valapulae telupagaa

::::1

ga ri sa pa ma ga pa ni
sa ri ga ri ga sa..nisa

ee poolalO aMdamai..ee gaalilO gaMdhamai
naa tOTalO chaitramai..ee baaTanae naDachiraa
nee gaganaalalO..nae chiru taaranai
nee adharaalalO..nae chirunavvunai
svaramae layagaa..mugisae..ae..
salalita kalaruta svaranuta gatiyuta gamakamu teliyakanae

keeravaaNi chilakala kala kala paaDalaedu..valapulae telupagaa
ila raalina puvvulu vedajallina taavula
alikiDi erugani pilupulaa aligina..maMjulavaaNi keeravaaNee
chilakala kala kala paaDalaedu..valapulae telupagaa

::::2

nee kannulaa neelamai..nee navvulaa vennalai
saMpeMgalaa gaalinai..taaraaDanaa neeDanai
nee pavanaalalO..nee toli praasanai
nee javanaalalO..jaajula vaasanai
yedalO edalae kadilae...ae...
paDuchula manasulu paMjara sukhamula..palukulu teliyakanae

keeravaaNee chilakalaa kalakalaa paaDalaedu
valapulae telupaga..viraboosina aaSalu viritaenelu challagaa
alarulu kurisina rutuvula taDisina madhurasavaaNi keeravaaNee
chilakalaa kolikirO..paaDavaemae valapulae telupagaa..aa.. 

అన్వేషణ--1985

సంగీతం::ఇళయరాజా
రచన::వేటూరి 
గానం::S.P.బాలు,S.జానకి

పల్లవి::

ఏకాంత వేళ..ఈ కాంత సేవ
ఏకాంత వేళ..కౌగిట్లో
ఈ కాంత సేవ..ముచ్చట్లో
పడుచమ్మ దక్కే..దుప్పట్లో
దిండల్లె ఉండు..నిద్దట్లో
కవ్వింతగా ఒళ్ళు తుళ్ళింతగా
మల్లెపువ్వుల్లొ తావల్లె కన్నుల్లొ ఎన్నెల్లై
ఏకాంత వేళ..కౌగిట్లో
ఈ కాంత సేవ..ముచ్చట్లో
ఏకాంత వేళా........

చరణం::1

ముద్దు సాగిన..ముచ్చట్లో
పొద్దు వాలదు..ఇప్పట్లో
ముద్దు సాగిన..ముచ్చట్లో
పొద్దు వాలదు..ఇప్పట్లో
కమ్ముకున్న ఈ కౌగిట్లో

కాటుకంటి..నా చెక్కిట్లో
నన్ను దాచుకో..నా ఒంట్లో
పడకు ఎప్పుడూ..ఏకంట్లో
నన్ను దాచుకో..నా ఒంట్లో
పడకు ఎప్పుడూ..ఏకంట్లో
ఆ చప్పట్లు..ఈ తిప్పట్లు
నా గుప్పెట్లోనే

ఏకాంత వేళ..కౌగిట్లో
ఈ కాంత సేవ..ముచ్చట్లో
పడుచమ్మ దక్కే..దుప్పట్లో
దిండల్లె ఉండు..నిద్దట్లో
కవ్వింతగా ఒళ్ళు తుళ్ళింతగా
మల్లెపువ్వుల్లొ తావల్లె కన్నుల్లొ ఎన్నెల్లై
ఏకాంత వేళ.......

చరణం::2

గుబులు చూపుల..గుప్పిట్లో
ఎవరు చూడని..చీకట్లో
గుబులు చూపుల..గుప్పిట్లో
ఎవరు చూడని..చీకట్లో
చిక్కబోములే..ఏకంట్లో
ఎదలు కలుపుకో..సందిట్లో
దేవుడొచ్చిన..సందట్లో
ఎదురులేదులే..ఇప్పట్లో
దేవుడొచ్చిన..సందట్లో
ఎదురులేదులే..ఇప్పట్లో
ఆ..చెక్కిట్లో
రా..కౌగిట్లో
మ్మ్..నిద్దట్లో

ఏకాంత వేళ..కౌగిట్లో
ఈ కాంత సేవ..ముచ్చట్లో
పడుచమ్మ దక్కే..దుప్పట్లో
దిండల్లె ఉండు..నిద్దట్లో
కవ్వింతగా ఒళ్ళు తుళ్ళింతగా
మల్లెపువ్వుల్లొ తావల్లె కన్నుల్లొ ఎన్నెల్లై
ఏకాంత వేళ..

జుస్టిస్ చక్రవర్తి--1984

సంగీతం::రమేష్ నాయుడు 
రచన::దాసరినారాయణరావు 
Film Directed By::DasariNarayaNa Rao
గానం::S.P.బాలు 
తారాగణం::A.N.R.మురళిమోహన్,ప్రతాప్‌పోతన్,జయసుధ,సుజాత,సుమలత,శారద.

పల్లవి::

చిగురు మావిళ్ళు..ఇంటింటి సిరులు
ప్రతి బిడ్డ వేవిళ్ళు..పుట్టింటి కౌగిల్లు 
తాతయ్య కలలు..మా తల్లి నెలలు
చిగురు మావిళ్ళు..ఇంటింటి సిరులు

చరణం::1

మా ఇంట వెలసిన..మా మహాలక్ష్మికి 
ఏ ఇంట జరగని సీమంతమమ్మా..సీమంతమమ్మా
ఓ కంట కన్నీటి ఆనందమమ్మా..ఆనందమమ్మా
చిగురు మావిళ్ళు..ఇంటింటి సిరులు

చరణం::2

ఎదురింటి వదినమ్మ..పొరుగింటి అమ్మమ్మ 
పక్కింటి పిన్నమ్మ..పై ఇంటి చిన్నమ్మ 
ముత్తైదువులు...వచ్చినారమ్మ 
నిను దీవించ..నిలిచినారమ్మ 
ఏ చేతి పసుపు..ఊ..ఏ తల్లి కుంకుమ
ఏ చేతి పసుపు..ఊ..ఏ తల్లి కుంకుమ
నీ పసుపుకుంకుమలు పెంచునో 
అందుకోవమ్మా..ఆఆఆ..నా రతనాల తల్లి
అందుకోవమ్మా..నా రతనాల తల్లి

చిగురు మావిళ్ళు..ఇంటింటి సిరులు
ప్రతి బిడ్డ వేవిళ్ళు..పుట్టింటి కౌగిల్లు 
తాతయ్య కలలు..మా తల్లి నెలలు

చరణం::3

ఒకనోటి మాటమ్మ..చెడును కోరమ్మా
ఒకకంటి చూపమ్మ..కీడు చేయ్యమ్మా
ఓర్వలేని నరుల..చూపమ్మా
నల్లరాళ్ళైన..పగులగొట్టమ్మా 
ఏ కంటి చూపు..ఊ..ఏ చెడ్డ తలపు
ఏ కంటి చూపు..ఊ..ఏ చెడ్డ తలపు
నీ ముందు..దిగదుడుపుగా..ఆఆఆ
అందుకోవమ్మా..ఆఆఆ..ఈ హరతులు తల్లి
అందుకోవమ్మా..ఈ హరతులు తల్లి

చిగురు మావిళ్ళు..ఇంటింటి సిరులు
ప్రతి బిడ్డ వేవిళ్ళు..పుట్టింటి కౌగిల్లు 
తాతయ్య కలలు..మా తల్లి నెలలు
చిగురు మావిళ్ళు..ఇంటింటి సిరులు

Justice Chakravarthi--1984
Music::Ramesh Nayudu 
Lyrics::Dasarinarayana Rao
Film Directed By::DasariNarayaNa Rao
Singer::S.P.Baalu
Cast::A.N.R.Muralimohan,prataap Potan,Jayasudha,Sujaata,Sumalata,Sarada. 

::::::::::::::::::::::::::::::

chiguru maaviLLu..inTinTi sirulu
prati biDDa vEviLLu..puTTinTi kaugillu 
taatayya kalalu..maa talli nelalu
chiguru maaviLLu..inTinTi sirulu

::::1

maa inTa velasina..maa mahaalakshmiki 
E inTa jaragani seemantamammaa..seemantamammaa
O kanTa kanneeTi aanandamammaa..aanandamammaa
chiguru maaviLLu..inTinTi sirulu

::::2

edurinTi vadinamma..poruginTi ammamma 
pakkinTi pinnamma..pai inTi chinnamma 
muttaiduvulu...vachchinaaramma 
ninu deevincha..nilichinaaramma 
E chEti pasupu..oo..E talli kunkuma
E chEti pasupu..oo..E talli kunkuma
nee pasupukunkumalu penchunO 
andukOvammaa..aaaaaa..naa ratanaala talli
andukOvammaa..naa ratanaala talli

chiguru maaviLLu..inTinTi sirulu
prati biDDa vEviLLu..puTTinTi kaugillu 
taatayya kalalu..maa talli nelalu

::::3

oka nOTi maaTamma..cheDunu kOrammaa
oka kanTi choopamma..keeDu chEyyammaa
OrvalEni narula..choopammaa
nallaraaLLaina..pagulagoTTammaa 
E kanTi choopu..uuuu..E cheDDa talapu
E kanTi choopu..cheDDa talapu
nee mundu..digaduDupugaa..aaaaaa
andukOvammaa..aaaaaa..ii haratulu talli
andukOvammaa..ii haratulu talli

chiguru maaviLLu..inTinTi sirulu
prati biDDa vEviLLu..puTTinTi kaugillu 
taatayya kalalu..maa talli nelalu
chiguru maaviLLu..inTinTi sirulu

స్వర్గీయ శ్రీ నందమూరితారకరామారావుగారి వర్ధంతి సందర్బంగా నివాళి అర్పిస్తూ

విశ్వ విఖ్యాత సార్వభౌమ - నందమూరి తారకరామ

రచయిత:::కొంపెల్ల శర్మ::: బ్లాగు:::తెలుగురథం     
టపా తేది: 19-01-09 17:07:00



విశ్వవిఖ్యాత సార్వభౌమ - నందమూరి తారకరామ




(మే 28, 1923 - 18 జనవరి, 1996)
'ఆంధ్రజాతికెవడు - ఆత్మగౌరవముద్ర, ఆనవాలు తెచ్చినట్టి ఘనుడు! మేటి నాయకుండు - మేధావి - తేజస్వి రామారావు తెలుగు సీమలోన, యావదాంధ్రమునకు - జీవత్ పతాకమై, తెలుగు వెలుగు సర్వదిశల నింపి, నట వరుండు బ్రదికె నవ్యాంధ్ర భోజుండు రామారావు సార్వభౌముడగుచూ అని ప్రముఖ కవి నండూరి రామకౄష్ణమాచార్య, నందమూరి తారకరామారావుగారి గురించి, 'దేశభాషలందు తెలుగు లెస్సా అన్న తెలుగు సంస్కౄతీ, సాహిత్య, సమగ్ర, సంక్షిప్త సంకలనం, అన్నగ్రంధంలో వివరించారు.
అందరికీ మార్గదర్శి


రాజీ పడని సైనికుడు, నట, రాజకీయ సార్వభౌముడు. ఆయన మార్గం అనితరసాధ్యం. ప్రపంచంలోనే ఒక అపురూపమైన వ్యక్తిత్వాన్ని, గుర్తింపును పొందిన మొదటి తెలుగువాడు అని చెప్పక తప్పదు. తెలుగువాడికి మదరాసి, లేక దక్షిణాదివాడు అనే ముద్ర వుండేది. దానిని పోగొట్టి ఆంధ్రావనిలో ప్రతి తెలుగువ్యక్తికి తెలుగువాడికి గౌరవాన్ని, ప్రత్యేకతను, వాడిని, వేడిని, తీసుకువచ్చిన ఘనత నిస్సందేహంగా ఆయనదే. క్రమశిక్షణకు, కౄషికి, దీక్షకు,మారుపేరుగా పేర్కొనక తప్పదు. నిరంతరం ఆయన కౄషీవలుడే. ప్రజలు ఎప్పుడు ఆపదలో వున్నా, విపత్కర పరిస్థితులలో వున్నా ముందుకొచ్చి ఆపన్నులను ఆదుకున్న మానవతామూర్తి. ఎప్పుడు ఏ సందర్భంలోనైనా తన సహాయం అవసరమనుకుంటే ముందుండి నాయకత్వం వహించేవారు. నాలుగు దశాబ్దాల కళాసేవ తర్వాత, ఆయన మనసు ప్రజాసేవవైపు మొగ్గింది. తిరుగులేని కళాకారుడిగా తనను యింత స్థితికి తీసుకువచ్చిన తెలుగు ప్రజానీకానికి సేవ చెయ్యాలనే నిర్ణయం ఒక ప్రత్యేక పరిస్థితుల్లో మెరుపులా వచ్చిందని చెప్పవచ్చు. తెలుగు మహానుభావుల చరిత్రకు చిత్రరూపం లో వారి పాత్రలోనటిస్తూ, లీనమవుతూ జీవిస్తున్నప్పుడు, ఈ నిర్ణయం నిఖార్సుగా తీసుకోవడానికి అనువైన బీజాలు పడ్డాయని చెప్పవచ్చు. నటనలో నటసార్వభౌముడు, రాజకీయరంగంలో విశ్వవిఖ్యాతుడు గా విరాజిల్లిన కొదమసింహం, బొబ్బిలిపులి. ఆయన ఒక సుడిగాలి. వెరసి ఆయన అతిస్వల్ప కాలంలో ప్రపంచం దౄష్టిలోకి వచ్చారు. అందరూ చెప్పుకునే అహం, వారికి ఆత్మగౌరవం. ఆయన కోపం, ప్రక్షాళనగా మారుతుంది. ఆయన ఆవేశం, దానిపేరు చైతన్యంగా రూపుదిద్దుకుంటుంది. ఆయన పట్టుదలకు అసంఖ్యాక తార్కాణాలతో, ఒక బౄహద్గ్రంధం అవుతుంది. ఆయన మాట ఒక శ్లోకం. ఆయన పర్యటన ఒక దుమారం. ఆయన నిర్ణయాలు, రేపిన పలు సంచలనాలు. ఆయన ఆలోచనలు, విప్లవాలుగా పల్లవిస్తాయి. ఆయన ప్రతిచర్య ఒక ప్రయోగంగా రసాయనప్రక్రియగా మారుతుంది. అందుకే ఆయన విశ్వవిఖ్యాతుడు. నటనాసార్వభౌముడు. రాజకీయరారాజు. వెరసి, ఆయన విశ్వవిఖ్యాత నట రాజకీయ సార్వభౌముడు. ఆయనపేరు - నందమూరి తారక రామారావు. ఆంగ్లంలో యన్.టి.రామారావు. క్లుప్తంగా, యన్.టి.ఆర్. ఆంధ్రగ్రామీణప్రజలకు, చిత్రప్రేమికులకు నందమూరి అభిమానులకు యంటీవోడు. యిది ఈయన పరిచయం.


నిమ్మకూరు నిప్పు
1942-44 మధ్యన ఆంధ్ర నాటక పరిషత్ ఆధ్వర్యంలో విజయవాడలో నాటకాలు జరుగుతున్నాయి. ప్రజా నాట్యమండలి, నేషనల్ ఆర్ట్ థియేటర్స్ తరఫున పోటీలు జరుగుతున్నాయి. వాటిల్లో ప్రదర్శించిన 'చేసినపాపం' అన్న పౌరాణిక నాటకంలో ఒక అందమైన యువకుడు అభినయిస్తున్నాడు? ఎవరీతను అనుకున్నారు అందరు. అతనే నందమూరి తారక రామారావు. కౄష్ణాజిల్లా, నిమ్మకూరు గ్రామంలో 28 మే 1923 న జన్మించారు. ఆంధ్ర క్రీష్టియన్ కాలేజీ, గుంటూరు నుంచి పట్టభద్రుడు. సబ్-రిజిస్టారుగా కొన్నాళ్ళు ఉద్యోగం చేసిన, రామారావు, కవిసామ్రాట్, జ్ణానపీఠం సన్మానం పొందిన విశ్వనాధ సత్యనారాయణగారికి ప్రియశిష్యుడు. బసవరామతారకం ను వివాహమాడిన ఈయనకు 12 మంది సంతానం. ఈ నేపథ్యంలో ఈయన కుటుంబనియంత్రణ విధానం పై వ్యతిరేకంగా 'తాతమ్మకలా చిత్రం తీయడం, దానికి ఉత్తమకధాచిత్రంగా ప్రభుత్వంనుంచి ప్రశంసాబహుమతులను అందుకోవడం విశేషం, వింత అని చెప్పాలి. పెద్దకొడుకు రామకౄష్ణ మరణించిన తర్వాత, అతని పేరున, స్వంత చలనచిత్రసంస్థను ప్రారంభించాడు. 1949లో మనదేశం చిత్రంతో చలనచిత్ర రంగప్రవేశం చేశాడు.
నందమూరి నటనాపర్వం


నందమూరి చిత్రాభిమానులకు నటసార్వభౌమ అనే పిలుచుకుంటారు. పౌరాణికపాత్రలకు ఆయన పేరునే మొదటి గుణికం చేయాలి. దక్షిణభారతచిత్రాల్లో తెలుగు చిత్రాలకు వచ్చిన ప్రాధాన్యతకు కారకులను చెప్పాలంటే, ఈయనను ప్రప్రధమంగా పేర్కొనాలి. ప్రముఖ నిర్మాత, విజయసంస్థనేత బి.నాగిరెడ్డి సౄష్టించిన కౄష్ణుడు పాత్ర (మాయాబజార్), ఆయన చలనచిత్రజీవితంలో మొదటిదశలోనే ఒక మైలురాయి అని చెప్పాలి. విష్ణువు దశావతారాల్లోని, రామ, రావణ, కౄష్ణ, అర్జున, కర్ణ, భీమ, దుర్యోధనాది పౌరాణిక పాత్రలు ఆయన ముఖవర్చస్సుని పూర్తిగా మార్చివేశాయి. ఆ అవతారామూర్తుల రూపం, నందమూరిలాగానే వుంటాయన్న విశ్వాసం, సిద్ధాంతం నిర్మించుకున్న జాతి, తరం, కేవలం ఆంధ్రసీమలోనే కాదు, యితరరాష్ట్రాల్లోకూడ, ముఖ్యంగా తమిళనాడు, కర్ణాటకలో, చాలా ఎక్కువగా చూస్తూంటాము. తెలుగు చలన చిత్రపరిశ్రమలో ఆయన అందించిన వరప్రసాదంగా భావించే స్థానాన్ని వర్ణించాలంటే, 1950-65 మధ్య కాలం స్వర్ణయుగం అని చెప్పాలి. విశ్లేషకుల భావన ప్రకారం, తెలుగుదేశంలో ప్రాముఖ్యమైన పౌరాణికచిత్రాలను నిర్మిస్తే, తమిళ, హిందీ చలనచిత్ర పరిశ్రమలు ప్రభావితమైన సాంఘికయితివౄత్తచిత్రాలను అందించింది. రామారావు దక్షిణభారతచిత్రాల్లో ప్రముఖస్థానం పొందాడు అన్నది నిర్వివాదాంశం. తెలుగుసీమ కూడ ఒకప్పుడు అంతర్భాగంగా వున్న తమిళనాడు చిత్రపరిశ్రమలో అధ్బుతనటనాకౌశలం ప్రదర్శించడంలో శివాజీగణేశన్, సామాన్య ప్రజానీకానికి ప్రేరణగా, వ్యాపారాత్మకంగా, నటనలోనూ పేరుతెచ్చుకున్న మెగాస్టార్ యం.జి.రామచంద్రన్,లు చాలా మంచి పేరు తెచ్చుకున్నారు. వీరిద్దరి పంధాలో సమతులనం చేసుకున్న పద్ధతిలో తనదైన నటనాపధాన్ని, స్వీయపంథాన్ని నిర్మించుకున్నాడు రామారావు. శివాజీయే చెయ్యగలడన్న పౌరాణికాలు, యం.జి.ఆర్. మాత్రమే నప్పగలడన్న వ్యాపారధోరణిలోని జానపదచిత్రాలు, రెంటినీ సవ్యసాచిలా ప్రతిభావంతంగా రాణించగల నటనాసామర్ధ్యంగల నటుడు ఒకే ఒక్కడు, అతడే, తారకరాముడు.
ఒకే ఒక కౄష్ణుడు, ఆయనే రాముడు
నందమూరి నటనలో ప్రత్యేకంగా 'నభూతో నభవిష్యతీ అంటే నందమూరే అన్నట్లు రాణించిన పాత్ర, కౄష్ణుడు. తెలుగు చిత్రాల్లోనే కాకుండా, తమిళ, కన్నడ చిత్రాల్లో కూడ, కౄష్ణుడిపాత్ర మాత్రం రామారావునే వరించేది. మిగతా, కర్ణ, అర్జున, భీమాది పాత్రలు, యం.జి.ఆర్., శివాజీ, రాజ్ కుమార్ లు నటించేవారు. ఈ కౄష్ణపాత్ర మాత్రం నందమూరి నటనాజీవితానికి ఒక అర్ధం, పరమార్ధం, ప్రసాదించాయి అన్నదాంట్లో ఆశ్చర్యం లేనేలేదు. కౄష్ణుడిపాత్రతో పాటు, రామ, భీమ, దుర్యోధన, కర్ణ, రావణాసుర, యమ, అర్జున, శివ, విశ్వామిత్ర, వేంకటేశ్వర, లాంటి పౌరాణిక పాత్రలను పాత్రలే ఆయన, ఆయనే పాత్రలు అన్న పంథాలో నటననుప్రదర్శించారు. అలాగే, చారిత్రకాలైన, శ్రీనాధుడు, ఆశోక, వివేకానంద, పోతులూరి వీరబ్రహ్మం, పాపారాయడు, సలీం, చాణక్య, తిమ్మరుసు, శ్రీకౄష్ణదేవరాయలు, పాత్రలు బహుళ ప్రజాదారణకు నోచుకున్నాయి. యివికాక, ఎన్నో జానపదాలు, సాంఘికాలు, కుటుంబయితివౄత్తాలు, అన్నీ కలిపి, 280 కి పైగా చిత్రాల్లో తన ప్రతిభను ప్రదర్శించారు.
వైవిధ్యాలు, నందమూరి నటనాపాత్రలు


రామారావు నటించిన, కాదు, జీవించిన ముఖ్యమైన పాత్రలను క్రోడీకరించాలంటే, ప్రప్రధమంగా, శ్రీకౄష్ణ పాత్రలో - మాయాబజార్, శ్రీకౄష్ణార్జునయుద్ధం, శ్రీకౄష్ణరాయబారం, శ్రీకౄష్ణసత్య, కర్ణ చిత్రాల్లో నటనావైదుష్యాన్ని ప్రస్తావించాలి. లవకుశ (శ్రీరామ), భీష్మ (భీష్మ), భూకైలాస్ (రావణ), నర్తనశాల (అర్జున, బౄహన్నల), పాండవవనవాసం (భీమ), శ్రీవేంకటేశ్వర మాహాత్మ్యం (శ్రీ వేంకటేశ్వర), మహామంత్రి తిమ్మరుసు (శ్రీకౄష్ణదేవరాయలు), దానవీరశూరకర్ణ (దుర్యోధన, శ్రీకౄష్ణ, కర్ణ), అయిదు పాత్రలతో విరాటపర్వం, ముఖ్యంగా చెప్పాలి. మరింత ప్రత్యేకతలున్న జానపదచిత్రాలు - జగదేవవీరునికథ, పాతాళభైరవి, భట్టివిక్రమార్క చెప్పుకోతగ్గవి. సాంఘికయితివౄత్తాలైన - మల్లీశ్వరి, కన్యాశుల్కం, గుండమ్మకథ, మిస్సమ్మ, రక్తసంబంధం, రాముడు-భీముడు, అడవిరాముడు, వేటగాడు, గజదొంగ, డ్రైవర్ రాముడు, సర్దార్ పాపారాయుడు, కొండవీటిసింహం, జస్టిస్ చౌదరి, బొబ్బిలిపులి, ప్రస్తావించకతప్పదు. ప్రత్యేకశైలిలో అవతరించిన పాత్రలు - బడిపంతులు, రాజు-పేద, ఆత్మబంధువు, చిరంజీవులు, లాంటివి ఎన్నో ప్రస్తావించాలి. గుడిగంటలు చిత్రంలో ప్రతినాయకుని పాత్రలో తాదాత్మ్యం చెంది నటించడం, (జన్మమెత్తితిరా, అనుభవించితిరా), అన్నాచెల్లెళ్ళ అనురాగ పాత్రలకు అప్పటికీ, యిప్పటికీ, అద్దం పట్టినచిత్రం, రక్తసంబంధం, కన్యాశుల్కం లో గిరీశం పాత్రలో నటన కాకుండా జీవించడం, కేవలం ఉదాహరణలు మాత్రమే.



నందమూరి నటుడే కాదు - దర్శకుడు, నిర్మాత.
స్వంతచిత్రం మొదటిసారి సీతారామకళ్యాణం(1961) నుంచి, వరసగా, గుళేబకావళికధ, శ్రీకౄష్ణపాండవీయం, వరకట్నం, తల్లా పెళ్ళామా, తాతమ్మకల, దానవీరశూరకర్ణ, చణక్యచంద్రగుప్త, శ్రీరామపట్టాభిషేకం, అక్బర్ సలీం అనార్కలి, శ్రీతిరుపతి వేంకటేశ్వరకళ్యాణం, శ్రీమద్విరాటపర్వం, చండశాసనుడు, శ్రీమద్విరాట్ వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి చరిత్ర, బ్రహ్మర్షి విశ్వామిత్ర, సామ్రాట్ అశోక్ చిత్రాల్లో, తన అద్భుతదర్శకప్రతిభను ప్రదర్శించి ఎప్పటికీ మదిలో నిలచిపోయేలా వాటిని మలిచారు. గుళేబకావళికధ చిత్రానికి, ప్రముఖకవి సి.నారాయణరెడ్డిగారిని, చిత్రసీమకు పరిచయం చేసిన ఘనత రామారావుకే దక్కుతుంది. నన్నుదోచుకుందువటే, వన్నెలదొరసాని, అని తనమధురకలంతో చిత్రసీమలో కాలిడిన సినారె వెనుతిరిగి చూసుకోవలసిన అవసరం రాలేదు. అలాగే, ప్రముఖ హిందీచిత్రగాయకుడు, మహమ్మదురఫి ని తెలుగుచిత్రసీమకు (భలేతమ్ముడు, అక్బర్ సలీం అనార్కలి) పరిచయం చేసిన ఘనత కూడా ఆయనదే. అంతేకాక, చిత్రసీమలోని అందరికీ ఆయన స్ఫూర్తి, ప్రభావితం, ప్రేరణాత్మకం, మార్గదర్శి, ఆయన బాటలో నడచిన వారు ఎందరో, మరెందరో, మహానుభావులుగా, తదుపరి గుర్తింపు తెచ్చుకుని, వారు కౄతజ్ౙతని ప్రతినిత్యం చెప్పుకుంటుంటారు. కొండవీటివెంకటకవి లాంటి ప్రతిభాకవిని చిత్రసీమకు పరిచయం చేసిన ఘనత కూడ నందమూరిదే. రామారావు నిర్మించిన, దర్శకుణ్ణి ప్రకటించకపోయినా, ఆయన చిత్రం సీతారామకాళ్యాణం కు ఆయనే దర్శకత్వం వహించినా, ఎక్కడా ఆయన పేరు మనకు కనిపించదు. కేవలం, నిర్మాత, త్రివిక్రమరావు (సోదరుడు) అనిమాత్రం ప్రకటించడం విశేషం. సినీమాకు ఆయనే దర్శకుడన్నది అందరికీ తెలిసినదే. ఈ చిత్రంలో రావణాసురుని, కాదు, రావణబ్రహ్మ, పాత్ర గురించి, గొప్ప పరిశోధనచేశారు నందమూరి. విదేశాల్లో గొప్ప పేరు పొందింది. యింక ఈ చిత్రంలో సీత పాత్రని 'గీతాంజలీ చేత అభినయించిన తీరు సీత అంటే యిలాగే అని పలువురుకి అనిపించింది. ఈయన నిర్మించిన ఉమ్మడికుటుంబం, సర్వకాలానికి ప్రాతినిధ్యం వహించే కుటుంబస్థితిగతుల్ని, కుహనా బాబాల లీలల్ని (ఓం సచ్చిదానంద, శ్రీసర్వం గోవిందా), పరోక్షంగా ప్రకటించారు. ఈ చిత్రానికి ప్రారంభంగా 'కర్టెన్ రైజఋ గా, అసలు కధను అందరూ గమనించాలన్న ఉద్దీశ్యంతో, యమధర్మరాజు, సతీసావిత్రిల సంగీతరూపకం, బహుళప్రజాదరణకు నోచుకోవడంలో రామారావు ప్రతిభ తేటతెల్లమవుతుంది. నందమూరి చిత్రంగా, తాతమ్మకల, చిన్నకుటుంబం - చింతలు లేని కుటుంబం అన్న ప్రభుత్వ నినాదానికి వ్యతిరేకంగా, దేవుడిచ్చిన సంతానాన్ని నిరోధించకూడదన్న ఆలోచనతో, మహానుభావులందరూ అధికసంతానంలో భాగమని, సోదాహరణంగా, వివరించిన చిత్రానికి ప్రభుత్వ బహుమతి లభించడం కూడ మరచిపోలేని కధనం. దానవీరశూరకర్ణ, ఒక ప్రత్యేక వరవడితో తీసిన చిత్రం. ఆయన చిత్రాల్లో, కధకు, పాటలకు, సంగీతానికి, మాటలకు, అర్ధాలే కాకుండా, అంతరార్ధాలు, ప్రాసలు, అనుప్రాసలు, భాయయుక్తంగా, కవిహౄదయం కొండవీటి వెంకటకవి సంభాషణల్లోనే కాక, రామారావు మాటల్ని, భావాల్ని పలికినతీరు నిత్య స్మరణీయం అని వెల్లడవుతూంటుంది. సినారె లాంటి కవులు రామారావు చిత్రాలకు ప్రాణాలు పోశారన్నది సత్యం.
చిత్రపరిశ్రమ లో విశిష్టవ్యక్తిత్వం



వైవిధ్యమున్న పాత్రలను నటించిన ఘనత నందమూరిదైతే, జానపద, సాంఘిక చిత్రాల్లో ఆయన నటన మోతాదు కొంచెం ఎక్కువనే అభిపాయాన్ని విశ్లేషకులు చెప్పడం కూడ జరిగింది. ఈ చిన్న విమర్శ చిన్న తుంపరలాంటిది. తుంపర,మహాసముద్రం ముందు ఏపాటిది? ఆయన ఏ పాత్ర ధరించినా, ఆ పాత్రను క్షుణ్ణంగా అర్ధం చేసుకుని నటించడం, పాత్ర స్వరూప స్వభావాలను బట్టి మానసికంగానే కాక శారీరకంగా కూడా ఆ పాత్రలో ఇమడటానికి ప్రయత్నించడం (భీమ పాత్రలో బాగా తిని కండలు పెంచడం), పేదవాడిపాత్ర కు తిండి మానేసి బక్కగా మారే ప్రయత్నం, ఏకాగ్రతతో పాత్రలో లీనమై నటించడం, క్రమశిక్షణ కలిగిన సైనికుడుగా ప్రవర్తించడం, కొన్ని పాత్రల్లో ఆవహించి, పరకాయప్రవేశం చేసి నటిస్తున్నారా అన్న భావనలు, నిర్మాత, దర్శకుడు అయినాకూడ, సాటి దర్శక నిర్మాతలకు యిచ్చిన గౌరవ మర్యాదలను చెప్పలేమని చిత్రసీమ మొత్తం పలవరిస్తూనే వుంటుంది. దర్శకునికి యిచ్చిన విలువలు, నిర్మాత క్షేమాన్ని సదా కాంక్షించడం, పచ్చగా వుంటేనే చిత్రరంగం కళకళలాడుతుంది అన్న ఖచ్చితమైన అభిప్రాయం, ఇలా ఎన్నో విశిష్ట విధానాలని, శైలిని పాటించిన ప్రజ్ౙానాభినయ వైభవమూర్తి.
కళాసేవ నుంచి రాజకీయానికి



ప్రేరణకు కారణం ఏమిటి? కారణాలు అనేకం కావచ్చు. కొన్ని కారణాలకు మాటలు వుండచ్చు, లేకపోవచ్చు, వున్నా నోటినుంచి మాటలు రాకపోవచ్చు, కేవలం అనుభూతులే ప్రేరణకు దారితీస్తాయి. ఈ పంధాలోనే కలిగిన ప్రేరణ, నందమూరిని కళాసేవ నుంచి రాజకీయరంగానికి మరలిరావడం జరిగింది. ఒక సమావేశంలో, ప్రజల్లోని ఒక సామాన్యుడు, అభిమాని అడిగిన ప్రశ్న, అయ్యా, మేము మిమ్మల్ని దేవుడిలాగ ఆదరించాము; కాని మీరు మాకు ఏమి చేశారు? అన్న ప్రశ్న నందమూరి హౄదయంలోకి సూటిగా గుచ్చుకుంది. నరనరాల్లోకి ప్రవేశించింది. రక్తప్రసరణలో భాగంగా మారింది. ఆలోచనగానూ మారింది. ఆలోచనకు ఆచరణయోగం కలిగింది. ఫలితంగా, 29 మార్చి 1982 న 'తెలుగుదేశం' ఆవిర్భావం అంధ్రసీమ చరిత్రలో స్వర్ణాక్షరాలతో లిఖించబడింది. తెలుగుదేశం ప్రారంభం వెనుక, కేవలం రాజకీయప్రవేశ లక్ష్యమే కాదు. తరతరాలుగా తెలుగువాడికి దక్కుతున్న గౌరవం, మర్యాదలను బేరీజు వేసుకుని, తెలుగువాడి ఆత్మగౌరవం ఒక అంతస్సూత్రంగా ఆవిష్కరించబడింది. జాతీయస్థాయిలో తెలుగువారికి గుర్తింపు తెచ్చి, వారి మర్యాదను పెంచిన నాయకుడు నందమూరి తారక రామారావు. తెలుగుదేశాన్ని స్థాపించిన కేవలం 9 నెలలుగా రాష్ట్రం నాలుగు చెరగులా పర్యటించి ప్రజాభిమానంతో ఎన్నికల పోరాటంలో అఖండ విజయాన్ని సాధించి, ఒక చరిత్రను సౄష్టించారు. ఆయన ప్రచారవాహనానికి చైతన్యరధం అని నామకరణం చేసి, 9 నెలల్లో, 18 వేల కి.మీ. సుడిగాలిలా పర్యటించాడు. దినచర్యలు, కాలకౄత్యాలు, అన్ని రహదారిలోనే, చైతన్యరధం ప్రక్కనే. ఆయన పర్యటన పూర్తిచేసుకునే, యింటిముఖం పట్టాడు. మరొక ముఖ్య విషయం, రాజకీయంగా ఎన్నో ఏళ్ళుగా ప్రబలుతున్న విధానం - ఢిల్లీ నుండి నిర్ణయాలు హైదరాబాదు అందటం మానిపించి, హైదరాబాదు నుండి ఢిల్లీలో ప్రభుత్వాన్ని నియంత్రించేందుకు ప్రయత్నించిన వ్యక్తి నందమూరి. కొన్ని దశాబ్దాలుగా అధికారంలో ఉన్న పార్టీని, కేవలం తాను పార్టీ ఏర్పరచిన ఏడాది లోపునే మట్టికరిపించిన కళావంతుడైన రాజకీయవేత్త ఆయన. ఆయనలోని కళాకారుడు కేవలం నటనకేకాదు. రాజకీయాన్ని కూడ కళాత్మకంగా నడిపించగలడు అని నిరూపించిన మహానుభావుడు. ఫలితంగా, 202 సీట్లు సాధించి, జనవరి 9, 1983 న తారకరాముడు రాష్ట్రమంత్రిగా ప్రమాణస్వీకారం చేశాడు. ఆయన చిత్రాలు మాదిరి, రాజకీయల్లోకి ఆయన ప్రవేశం, ప్రచార పర్యటన, ఎన్నికల్లో గెలవడం, శాసనసభలో ప్రవేశించడం, అన్ని చిత్రంలానే విచిత్రంగా జరిగిపోయాయి. ఆయనతోపాటు గెలిచిన వాళ్ళు ఎక్కువగా, అనుభవం లేనివారే. ఒక్క నందమూరే వారిని సముదాయించ వలసివచ్చింది. ముఖ్య కారణాలైన, ఎక్కువకాలంగా కాంగ్రెసు కి ప్రత్యామ్నాయం లేకపోవడం, అభివౄద్ధి అనుకున్నంతగా రాకపోతూండడం, నిరుద్యోగం, ఒకే రాజకీయ పక్షం, కులం సుదీర్ఘకాలం అధికారంలో వుండడం, యీవన్ని, తెలుగుదేశానికి దారితీసాయి. ప్రముఖ దిన పత్రిక ఈనాడు అధిపతి చేకూరి రామోజీరావు అండదండలు, తానే స్వయంగా గుడివాడనుంచి పోటీచేయడం, ఆనాటి ప్రముఖఘట్టాలు. ఎన్నికలు మొదటిసారి గెలిచాక, ఆయన స్వామి వివేకానంద రూపంలో ప్రత్యక్షమయి, ప్రభుత్వాన్ని ఆదర్శభావాలతో నడపడం ప్రారంభించినా, అవి అనుకున్నంత ప్రభావాన్ని, ఫలితాల్ని యివ్వలేకపోయాయి. తెలుగుదేశంలో కూడ, క్రమేపీ రాజకీయాలు ప్రవేశించడం, నాదెండ్ల భాస్కరరావు రాజకీయ కుతంత్రానికి ఆయన అనుభవించిన శౄంగభంగం, ఎన్నికలను కొత్తగా 1985 లో జరిపించారు. రామారావు తీసుకున్న ముఖ్య పొదుపు చర్యల్లో భాగంగా, కౌన్సిల్ ను రద్దు చేయడం, 1989లో పొందిన అపార అనుభవం, యిద్దరు అల్లుళ్ళు, చంద్రబాబునాయుడు, దగ్గుబాటి వెంకటేశ్వరరావులను ఆయన చేరదీయడం జరిగింది. విద్యారంగంలో రామారావు తెచ్చిన మార్పులు ఎన్నో, మొత్తం సిలబస్ లను మార్చడం, యింజనీరింగ్, మెడిసిన్, ఫార్మసీ, లా, యం.బి.ఎ. తరగతులకు ప్రవేశపరీక్షను ప్రవేశపెట్టినది ఆయనే. హిందీలో అంత ప్రావీణ్యం లేకపోయినా, హర్యానాలో ఎన్నికల ప్రచారంలో భాగంగా, ఏకధాటిని 45 ని. పాటు ప్రసంగం చేసి, ప్రసంగాన్ని బట్టీయం చేశానని ప్రకటించి, అందరినీ ఆశ్చర్యపరచారు. ఆయన జ్ౙాపకశక్తికి ఆయన పౌరాణిక చిత్రాల్లోని సుదీర్ఘసంభాషణలే తార్కాణం. సుస్పష్ట ఉచ్చారణ, స్వచ్చమైన భావప్రకటన, హావభావాలు, ఆయనకు వెన్నతోపెట్టినవిద్యయే కదా. 1989లో ఎన్నికల్లో పరాజయం పొందినా, ఆయన ప్రతిభను జాతీయస్థాయికి తీసుకువెళ్ళి, ప్రాంతీయపక్షాలని ఏకత్రాటిపై తేగలిగారు. జనతాదళ్ లాగున, కేంద్రస్థాయిలో నేషనల్ ఫ్రంట్ ని స్థాపించారు. కాంగ్రేసుకు ప్రాంతీయస్థాయిలో వేరే ఏమిటి అన్న ఆలోచనకు రామారావే సమాధానం చెప్పగలిగారు. 1994 లో తిరిగి పదవిలోకి వచ్చినప్పుడు, రెండురూపాయలకు కిలో బియ్యం, తాగుడువ్యవస్థనుంచి రాష్ట్రాన్ని విముక్తి చేయాలన్న సంకల్పంతో చర్యలు, ప్రభుత్వానికి పెనుభారం అయినా తన అలోచనలో మార్పు రానీయలేదు.


1989 నుండి 94 వరకూ ప్రతిపక్షంలో వున్న నందమూరి 1994 డిసంబర్, 12 న తిరిగి ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. 1983, 84, 85, 94 లలో మొత్తం అయిదు సార్లు మంత్రి వర్గాన్ని ఏర్పాటు చేసిన ఘనత ఆయనదే. 1995లో శాసనసభ్యుల తిరుగుబాటు వలన రామారావు పదవి కోల్పోయారు. ఆయన రాష్ట్ర రాజకీయాలే కాక కేంద్ర రాజకీయాలను సైతం ప్రభావితం చేశారు. కాంగ్రేసు వ్యతిరేక పార్టీలన్నిటినీ నేషనల్ ఫ్రంట్ క్రింద ఏకం చేశారు. నాలుగుసార్లు ముఖ్యమంత్రి పీఠం అధిష్టించారు. తెలుగు భాషాభివౄద్ధికి అవిరళకౄషి చేశారు. తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం ఆయన కలలకు ప్రతిరూపమే.


బాధల పర్వం - ఆఖరిదశలో కష్ట పరంపరలు
క్రమేపీ తెలుగుదేశంలో కష్టాల కడలి కదలింది. పార్టీలో సమస్యలు అంకురించాయి. అల్లుడు, చంద్రబాబు, జామాత, ఒక్కసారి దశమగ్రహంలా విజౄభించాడు. రామారావుకు అన్ని సమస్యలను ఒక్కసారి బాణంలా విసిరాడు. తిరుగుబాటు బావుటాని ఎగరవేశాడు. తెలుగుదేశం రెండు ముక్కలైంది. రామారావు ప్రజల్లోకి న్యాయానికి పోయినా, ఆఖరుకు చంద్రబాబు వైపుకే కడలి కదలింది. టాంకుబండ్ వద్ద రామారావు నిరహారదీక్ష జరపడం కూడ నాటకీయంగానే జరిగిందని అందరూ అభిప్రాయపడ్డారు. యిదే రామారావు రాజకీయనాయకునిగా చరమఘట్టం అని భావించవచ్చు.


కధకు, కధనానికి ముగింపు
నందమూరి తారక రామారావు జీవితంలోని ముఖ్యపర్వాలైన, నటన రాజకీయంగా ముగియలేదు. కాని రాజకీయం మాత్రం నాటకీయంగానే ముగిసింది. అధికారం చేజారడం, తర్వాత ఘటనలు, సినీమాలో అంతిమఘట్టాలుగానే జరిగాయి. నటనలో అమితాభిమానాన్ని పెంపొందించుకొని, తన పరిశోధనాంశం కూడ, నందమూరినే ఎన్నుకుని, ఆయన సాన్నిహిత్యంలోనే తన జీవితాన్ని గడపడానికి వచ్చి, రామారావునే వివాహమాడిన లక్ష్మీపార్వతి, నందమూరి జీవనచిత్రంలో ఆఖరిపాత్ర అనే చెప్పాలి. జరిగిన సంఘటనలకు ఆమె కూడ చాలవరకు బాధ్యురాలని పలువురి భావన. ఆమె రామారావు జీవితంలోకి ప్రవేశించాక, ఆయనలో చాలా మార్పులు, కుటుంబంలో కూడ కుతకుతలు, దూసుకువచ్చిన అనారోగ్యం, వెరసి, ఆయన తుది ఘడియలు ప్రవేశించాయి. రామారావు తన తుది శ్వాసని, జనవరి 18, 1996 న విడిచారు. లక్షలాది మంది ప్రజాసమూహం ఆ సార్వభౌమునికి నివాళి అర్పించేందుకు వరసలు కట్టి ఆయనను రాజలాంఛనాలతో సాగనంపారు. ఘననివాళ్ళను సమర్పించారు.
ఏ చిక్కులూ, యే యిబ్బందులూ లేకుండా యీ ప్రప్రంచంలో సుఖంగా బతకాలంటే కొంత నటన అవసరం అంటారు. రంగస్థలంపై, చిత్రాల్లో నటించగలవాళ్ళూ జీవితంలో నటించలేరు; జీవితంలో నటించగలవాళ్ళు చిత్రరంగస్థలాల్లో రాణించలేరు; జీవితంలో నటించగలవాళ్ళు లౌక్యులు; తమ వౄత్తుల్లో రాణించగలవాళ్ళు నటులు. నటన జీవనోపాధి అయితే పరవాలేదు; కాని ప్రాణాలతో చెలగాటం కాకూడదు. ఏది ఏమైనా జీవితంలో బతక నేర్చినవాడు ఉత్తమనటుడు.

రాజకీయమనేది మన బ్రతుకులకు ఊపిరిలాంటిది అంటాడు శ్రీశ్రీ. అయినా, రాజకీయాల్లో పెద్దపాము చిన్న పాముల్ని నిర్దాక్షిణ్యంగా మింగటంద్వారానే పైకి ఎగబాకుతుంది. జనాలకు వాగ్దానాలు చేయడం, రాజకీయనాయకుని ప్రధాన కర్తవ్యం; అది తిరిగి తీర్చకపోవడమన్నది వారి సహజ లక్షణం. ఒకసారి గొడవొచ్చి విడిపోయాక అప్పటివరకూ కలిసి పనిచేసినవారిమీద బురదజల్లటాన్నే 'రాజకీయం' అంటాడు యండమూరి వీరేంద్రనాధ్. రాజకీయాల్లో ప్రత్యర్ధుల్ని మిగల్చకూడదు. పై వాళ్ళని నమ్మకపోవడం, కిందివాళ్ళను నమ్మకపోవడం, అదే రాజనీతి. అసలైన అబద్ధాలకంతులెరిగి అరచేతిలో స్వర్గం చూపువాడే ఆరితేరిన అసలు రాజకీయవేత్త. రాజకీయవేత్తలు కొలంబసులా తయారవుతున్నారు. ఎక్కడ బయలుదేరతారో తెలియదు; ఎక్కడికి వెళ్ళాలో తెలియదు; ఎటు చేరతారో తెలియదు. పైగా కొలంబసులాగే డబ్బు కూడా వీళ్ళది కాదు, అని అంటారు శ్రీరమణ.

అల్లుడ్ని నమ్ముకున్న రాజకీయనాయకుడుగాని, కొడుకుని నమ్ముకున్న రాజకీయనాయకుడుగాని లోకంలో ఎప్పుడైనా బాగుపడ్డాడా? అని పతంజలి అన్యాపదేశంగా, యదార్ధాన్ని చెప్పకనే చెప్పారు. అల్లుడికి అల్లుడు వచ్చి, రాజకీయంలో జోక్యం చేసుకుంటేనేగాని, తెలియదు. అల్లుడులేనివాడికి, రాజకీయం వేరేలా దెబ్బతీస్తుంది.
నందమూరి తారకరామారావు తన నటనద్వారా, రాజకీయాలద్వారా, అందించిన సందేశాలు, ఆలోచనలు, భావాలు, ఆయన స్థాపించిన తెలుగుదేశంద్వారా నెరవేరుతాయని ఆశిద్దాం. మహానాడుల్లో తీసుకుంటున్న మహానిర్ణయాలు, వాటి మహత్వపూర్ణత, ఎంతవరకూ ఆచరిస్తున్నారో ప్రజలకు, వారు నమ్ముకున్న తెలుగుదేశం, నాయకత్వం వారి నిర్వాకం ఏమిటో వారివారి విచక్షణకు వదిలివేయడమే. నచ్చితే ప్రజలు మెచ్చుకుని అధికారం అందించడం, నొచ్చితే గద్దెనుంచి దింపివేయడం, రాజకీయంలో అంతర్భాగమే కదా.

జనవరి 18 న నందమూరి తారకరామారావు గారి వర్ధంతి సందర్భంగా ఘననివాళిని సమర్పించాల్సిన ఘనతరుణం ఈనాడే. తెలుగువాడికి, తెలుగువేడికి సాక్ష్యంగా, నిదర్శనంగా మనకు నిత్యదర్శనం కావించే నందమూరి భావాభిరామానికి ధన్యవాదాలను సమర్పించుకోవాల్సిన తరుణం.
మరో నందమూరి కొరకు నిరీక్షణ చేద్దాం. మనకు ఆ, అదే నందమూరి తారకరాముడు లభించడం బహు కష్టతరం, క్లిష్టసమం. అయినా నిరీక్షిద్దాం.
కళారాజకీయ రంగాల్లో, మన తెలుగు ఆత్మగౌరవాన్ని నిలబెట్టిన తెలుగుబిడ్డ నందమూరి ఆత్మకు ఘన నివాళిని తెలుగురథం సమర్పించుకుంటోంది.
కొంపెల్ల శర్మ - తెలుగురథం.

ఊరంత సంక్రాంతి--1983

సంగీతం::S.P.బాలసుబ్రమణ్యం 
రచన::దాసరినారాయణరావు
గానం::S.P.బాలు,P.సుశీల,బృందం 
Film Directed By::Dasarinarayana Rao
తారాగణం::అక్కినేని,కృష్ణ,కైకాల సత్యనారాయణ,రావుగోపల్‌రావు,అల్లురామలింగయ్య
,నాగేష్,సూర్యకాంతం,రాజసులోచన,మమత,అనూరాధ,శ్రీదేవి,జయసుధ. 

పల్లవి::

సంబరాలా సంకురాతిరి..ఊరంతా పిలిచిందీ
ముత్యాలా ముగ్గుల్లో..ముద్దబంతి గొబ్బిల్లో
ఆడ మగ ఆడిపాడే పాటల్లో..
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా

సంబరాలా సంకురాతిరి..ఊరంతా పిలిచిందీ
ముత్యాలా ముగ్గుల్లో..ముద్దబంతి గొబ్బిల్లో
ఆడ మగ ఆడిపాడే పాటల్లో..
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా

చరణం::1

తన తనెతాన తానాన తానా
తన తననాన తానె తానా
ఆఆఆఆఆఆఆఆఆఆఆఆ
ఓఓఓఓఓఓఓఓఓఓఓఓఓఓఓ 
అందాలే ముద్దులిచ్చి..బంధాలు వేసేను
గారాలే ముడులువేసి..గంధాలు పూసేను
అ రె రె రె రె...లోగిళ్ళలోన..
సిగ్గులన్ని వెల్లువేసే..ప్రేమ రంగులేసే
కన్నెపిల్లలో..సోకు పండిందనీ 
కాపు కావాలనీ..తోడురావాలనీ..హోయ్

అందాలే ముద్దులిచ్చి..బంధాలు వేసేను
గారాలే ముడులువేసి..గంధాలు పూసేను
ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ..అల్లీ అల్లని పందిట్లో
అల్లరి జంటల ముచ్చట్లు..చూపులు కలిసిన వాకిట్లో
ఊసులు సలపని తప్పెట్లు..దేవుడి గుళ్ళో సన్నాయల్లే
మృగాలనీ..హోయ్

సంబరాలా సంకురాతిరి..ఊరంతా పిలిచిందీ
ముత్యాలా ముగ్గుల్లో..ముద్దబంతి గొబ్బిల్లో
ఆడ మగ ఆడిపాడే పాటల్లో..
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా

చరణం::2

ఓఓ ఓహో..తానా తానా తానా తానా తానా ఆ తాననా
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా

వయ్యారం వలపువాకిట..చిరు చిందులేసేను
సింగారం తలపు చాటున..తొలి ఊసులాడేను
ఆ..కళ్ళల్లోని ఆశలన్ని,,కొండా కొచ్చేసై
ముడుపులిచ్చీ..గుండెచాటు కలలన్ని 
తీరాలనీ వలపు..సాగాలనీ రేవు చేరాలనీ
హోయ్..వయ్యారం వలపువాకిట..చిరు చిందులేసేను
సింగారం తలపు చాటున..తొలి ఊసులాడేను
ఆహా హా..నవ్వీ నవ్వని నవ్వుల్లో..తెలిసీ తెలియని పరవళ్ళు
కలసీ కలవని కళ్ళల్లో..తీరీ తీరని ఆఖళ్ళు
నీవే రాజు రేపో మాపో..రావాలనీ..హోయ్

సంబరాలా సంకురాతిరి..ఊరంతా పిలిచిందీ
ముత్యాలా ముగ్గుల్లో..ముద్దబంతి గొబ్బిల్లో
ఆడ మగ ఆడిపాడే పాటల్లో..
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా
ఏడాదికోపండగా..ఆ..బ్రతుకంత తొలిపండగా

Uranta Sankraanti--1983
Music::S.P.BaalasubramaNyam 
Lyrics::DaasariNaaraayaNaraavu
Singer's::Baalu,Suseela,Brndam 
Cast::AkkinEni,Krshna,Sreedevi,Jayasudha. 

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

sambaraalaa sankuraatiri..Urantaa pilichindii
mutyaalaa muggullO..muddabanti gobbillO
ADa maga ADipaaDE paaTallO..
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa

sambaraalaa sankuraatiri..Urantaa pilichindii
mutyaalaa muggullO..muddabanti gobbillO
ADa maga ADipaaDE paaTallO..
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa

::::1

tana tanetaana taanaana taanaa
tana tananaana taane taanaa
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
OOOOOOOOOOOOOOO 
andaalE muddulichchi..bandhaalu vEsEnu
gaaraalE muDuluvEsi..gandhaalu poosEnu
a re re re re...lOgiLLalOna..
siggulanni velluvEsE..prEma rangulEsE
kannepillalO..sOku panDindanii 
kaapu kaavaalanii..tODuraavaalanii..hOy

andaalE muddulichchi..bandhaalu vEsEnu
gaaraalE muDuluvEsi..gandhaalu poosEnu
aa aa aa aa aa..allii allani pandiTlO
allari janTala muchchaTlu..chUpulu kalisina vaakiTlO
Usulu salapani tappeTlu..dEvuDi guLLO sannaayallE
mRgaalanii..hOy

sambaraalaa sankuraatiri..Urantaa pilichindii
mutyaalaa muggullO..muddabanti gobbillO
ADa maga ADipaaDE paaTallO..
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa

::::2

OO OhO..taanaa taanaa taanaa taanaa taanaa aa taananaa
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa

vayyaaram valapuvaakiTa..chiru chindulEsEnu
singaaram talapu chaaTuna..toli UsulaaDEnu
aa..kaLLallOni ASalanni,,konDaa kochchEsai
muDupulichchii..gunDechaaTu kalalanni 
teeraalanii valapu..saagaalanii rEvu chEraalanii
hOy..vayyaaram valapuvaakiTa..chiru chindulEsEnu
singaaram talapu chaaTuna..toli UsulaaDEnu
aahaa haa..navvii navvani navvullO..telisii teliyani paravaLLu
kalasii kalavani kaLLallO..teerii teerani AKaLLu
neevE raaju rEpO maapO..raavaalanii..hOy

sambaraalaa sankuraatiri..Urantaa pilichindii
mutyaalaa muggullO..muddabanti gobbillO
ADa maga ADipaaDE paaTallO..
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa
EDaadikOpanDagaa..aa..bratukanta tolipanDagaa

దసరాబుల్లోడు--1971

సంగీతం::K.V.మహాదేవన్
రచన::ఆత్రేయ 
గానం::S.జానకి, P.సుశీల, ఘంటసాల  
తారాగణం::అక్కినేని,వాణిశ్రీ,చంద్రకళ,S.V.రంగారావు,సూర్యకాంతం,గుమ్మడి 

పల్లవి::

నల్లవాడే..అమ్మమ్మొ అల్లరి పిల్లవాడే
చిన్నవాడే..అయ్యయ్యో మన చేత చిక్కినాడే
నల్లవాడే..అమ్మమ్మొ అల్లరి పిల్లవాడే
చిన్నవాడే..అయ్యయ్యో మన చేత చిక్కినాడే

ఒలమ్మీ..చిన్న వాడనుకొని చేరదీస్తే
చిన్న వాడనుకొని..చేరదీస్తే
ముంచుతాడే..కొంప ముంచుతాడే

చరణం::1

సున్నమైన వెన్నలా మింగుతాడే
సద్ది నీళ్ళైనా చల్లలా తాగుతాడే
సున్నమైన వెన్నలా మింగుతాడే
సద్ది నీళ్ళైనా చల్లలా తాగుతాడే

వెన్న ముద్దకని ఎనకెనక వస్తాడే
వెన్న ముద్దకని ఎనకెనక వస్తాడే
వచ్చాడే వచ్చాడే వచ్చాడే
ఇచ్చాడే ఇచ్చాడే ఇచ్చాడే
వెచ్చగా ఒక్కటిచ్చి వెక్కిరించి పోతాడే
నల్లవాడే..అమ్మమ్మొ అల్లరి పిల్లవాడే
చిన్నవాడే..అయ్యయ్యో మన చేత చిక్కినాడే

చరణం::2

నెమలి ఈక పెట్టవే..డుడుం డుడుం డుం
మురళి చేతి కివ్వవే..టింగ్ టొంగ్ టింగ్ టొంగ్
అబ్బొ వాయిస్తాడిప్పుడూ..ఉండవే 
అబ్బొ వాయిస్తాడిప్పుడూ..ఉండవే
వదగొడతాడు తుప్పులు..చూడు..చూడు..చూడవే
నల్లవాడే..అమ్మమ్మొ అల్లరి పిల్లవాడే
చిన్నవాడే..అయ్యయ్యో మన చేత చిక్కినాడే


చరణం::3

ఆ ముద్దు కృష్ణుడే..ఈ మొద్దు గుమ్మడే
ఆలమంద ఎక్కడే..కోతి మూక ఉన్నదే
హహహహ...డుర్ డుర్ డుర్
ఆ ముద్దు కృష్ణుడే..ఈ మొద్దు గుమ్మడే
ఆలమంద ఎక్కడే..కోతి మూక ఉన్నదే
ఆనాడు నాకున్న ఆరువేల భామల్లో మీరిద్దరెవ్వరూ
మీలో నా ముద్దుగుమ్మ...ఎవ్వరూ
ఆనాడు నాకున్న ఆరువేల భామల్లో మీరిద్దరెవ్వరూ
మీలో నా ముద్దుగుమ్మ...ఎవ్వరూ

నువ్వా నా ముద్దుగుమ్మా..ఆ
ఐతే ఒక ముద్దు ఇమ్మా..ఆహా
నువ్వా నా ముద్దుగుమ్మా..ఆ
ఐతే ఒక ముద్దు ఇమ్మా..ఆహా
ఇవ్వనా..ఇవ్వనా..ఇచ్చింది చాలునా
ఓహోహో..కృష్ణుడు ఓ ముద్దు గుమ్మడు

నల్లవాడే..అమ్మమ్మొ అల్లరి పిల్లవాడే
చిన్నవాడే..అయ్యయ్యో మన చేత చిక్కినాడే
ఒలమ్మీ..చిన్న వాడనుకొని చేరదీస్తే
చిన్న వాడనుకొని...చేరదీస్తే 
ముంచుతాడే..కొంప ముంచుతాడే

ఇంటికి దీపం ఇల్లాలే--1961

సంగీతం::విశ్వనాథన్ రామమూర్తి 
రచన::ఆత్రేయ
గానం::P.B.శ్రీనివాస్,P.సుశీల
Film Directed By::T.R.Ramanna
తారాగణం::N.T.R. B.సరోజ,జగ్గయ్య, నాగయ్య, కన్నాంబ,రేలంగి,గిరిజ,
రమణారెడ్డి, E.V.సరోజ 

పల్లవి::

ఓహో ఓహో ఓహో ఓఓఓ ఓహో  
ఓహో ఓహో ఓహో ఓఓఓ ఓహో
నీవే..నీవే
నిన్నే..నిన్నే
నీవే నీవే..కావలసినది
నిన్నే నిన్నే..నే వలచినది

నీవే..నీవే
నిన్నే..నిన్నే
నీవే నీవే..కావలసినది
నిన్నే నిన్నే..నే వలచినది

చరణం::1

నీవలపు నీడలో..నా తలపె ఆగెనే
నీ ఎదట నా హృదయం..మూగపోయి నిలిచెనే
ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ
నీవలపు నీడలో..నా తలపె ఆగెనే
నీ ఎదట నా హృదయం..మూగపోయి నిలిచెనే
ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ 
వేచి వేచి వేదనలో..వేడాయే వెన్నెలే
వేచి వేచి వేదనలో..వేడాయే వెన్నెలే
చూసి చూసి సోయగాలు..సోలిపోయే కన్నులే
సోలిపోయే కన్నులే..ఓఓఓఓఓఓ..నిన్నే నిన్నే
నిన్నే నిన్నే..నీవే నినే..కావలసినది
నీవే నీవే..నే వలచినది..ఆ హా హా
ఓ హో హో ఆ హా అహా ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ

చరణం::2

నీ కోసమే..జీవనం
నీ రూపమె..భావనం
నీవు లేని నిముషాన..ఈ జగమే కానల్మ్
ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ
నీ కోసమే..జీవనం
నీ రూపమె..భావనం
నీవు లేని నిముషాన..ఈ జగమే కానల్మ్
ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ ఓ 
నీ కనులా జాడలో..నా కలలు పండెనే
నీ కనులా జాడలో..నా కలలు పండెనే
నీవు లేని నిముషాన..తావిలేని పూవులే
తావిలేని పూవులే
ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ 
ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ 
నీవే..నీవే
నిన్నే..నిన్నే
నీవే నీవే..కావలసినది
నిన్నే నిన్నే..నే వలచినది

Intiki Deepam Illale--1961
sangeetam::Viswanaathan Raamamoorti 
rachana::Atreya
gaanam::P.B.Sreenivaas,P.Suseela
taaraagaNam::N.T.R.B.Saroja,Jaggayya,Naagayya,Kannaamba,Relangi,Girija,Ramanareddi,E.V.Saroja

:::

OhO OhO OhO OOO OhO  
OhO OhO OhO OOO OhO
neevE..neevE
ninnE..ninnE
neevE neevE..kaavalasinadi
ninnE ninnE..nE valachinadi

neevE..neevE
ninnE..ninnE
neevE neevE..kaavalasinadi
ninnE ninnE..nE valachinadi

:::1

neevalapu neeDalO..naa talape AgenE
nee edaTa naa hRdayam..moogapOyi nilichenE
aa aa aa aa aa aa aa aa
neevalapu neeDalO..naa talape AgenE
nee edaTa naa hRdayam..moogapOyi nilichenE
O O O O O O O O O O O 
vEchi vEchi vEdanalO..vEDaayE vennelE
vEchi vEchi vEdanalO..vEDaayE vennelE
chUsi chUsi sOyagaalu..sOlipOyE kannulE
sOlipOyE kannulE..OOOOOO..ninnE ninnE
ninnE ninnE..niivE ninE..kaavalasinadi
neevE neevE..nE valachinadi..aa haa haa
O hO hO aa haa ahaa aa aa aa aa aa

:::2

nee kOsamE..jeevanam
nee roopame..bhaavanam
neevu lEni nimushaana..ii jagamE kaanalm
aa aa aa aa aa aa aa aa aa aa aa
nee kOsamE..jeevanam
nee roopame..bhaavanam
neevu lEni nimushaana..ii jagamE kaanalm
O O O O O O O O O O O 
nee kanulaa jaaDalO..naa kalalu panDenE
nee kanulaa jaaDalO..naa kalalu panDenE
neevu lEni nimushaana..taavilEni poovulE
taavilEni poovulE
aa aa aa aa aa aa aa aa aa 
aa aa aa aa aa aa aa aa aa 
neevE..neevE
ninnE..ninnE
neevE neevE..kaavalasinadi
ninnE ninnE..nE valachinadi

చందన--1974

సంగీతం::రమేష్‌నాయుడు    
రచన::సినారె
గానం::S.జానకి   
తారాగణం::జయంతి, సత్యనారాయణ,రాజబాబు,నిర్మల,రంగనాధ్,త్యాగరాజు ,శ్రీధర్   

పల్లవి::

నీరు పల్లమెరుగూ..నిజం దేవుడెరుగూ
నీరు పల్లమెరుగూ..నిజం దేవుడెరుగూ 
ఆఆఆఆఆ..నిజం...నిప్పులాంటిది
ఆఆఆఆఆ..నిప్పులో..నడిచిన సీతలాంటిది
శ్రీమాతలాంటిది
నీరు పల్లమెరుగూ..నిజం దేవుడెరుగూ

చరణం::1

ఆ..ఆఆఆ..ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ 
మనిషిని నడిపేది సత్యం..దేవుణ్ణీ నిలిపేది ధర్మం
మనిషిని నడిపేది సత్యం..దేవుణ్ణీ నిలిపేది ధర్మం
అందుకే ఉన్నారు...సూర్యచంద్రులు
అందుకే..ఏ..వానలు కురిసేదీ..పంటలు పండేదీ
ప్రాణాలు...నిలిచేదీ             
నీరు పల్లమెరుగూ..నిజం దేవుడెరుగూ
నీరు పల్లమెరుగూ..నిజం దేవుడెరుగూ  

చరణం::2

ఆ..ఆఆఆ..ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ ఆ 
దుష్టశిక్షణా..ఆ..ధర్మరక్షణా..దుష్టశిక్షణా ధర్మరక్షణా
యుగయుగాలుగా...జరిగే యాగం
అందుకే పెరుగుతుంది..చేసుకున్న పుణ్యం
ఇక పాపం..బద్దలుకాకమానదూ
పాపి చిరాయువు...కానేరడూ
పాపి చిరాయువు...కానేరడూ 
          
నీరు పల్లమెరుగూ..నిజం దేవుడెరుగూ

రెండు జెళ్ళ సీత--1983

సంగీతం::రమేష్‌నాయుడు    
రచన::వేటూరి
గానం::S.P.బాలు,S.జానకి 
తారాగణం::నరేష్,ప్రదీప్,మహాలక్ష్మీ,రాజేష్,సూధాకర్.   

పల్లవి::
కొబ్బరి నీళ్ళ..జలకాలాడి 
ఊఁహూ..ఊఁహూ..ఊఁహూ
కోనసీమ..కోక గట్టి
ఆహా..ఆహా..ఆహా
పొద్దుటెండ..తిలకాలెట్టి
ముద్ద పసుపు..సందెల కొస్తావా
ముద్దు తీర్చే..సందిటి కొస్తావా..ఆఆ
ముద్దు తీర్చే..సందిటి కొస్తావా..ఆఆ

కొబ్బరి నీళ్ళ జలకాలాడి
ఊహూ..ఊహూ..ఊహూ
కోనసీమ..కోక గట్టి
ఊహూ..ఊహూ..ఊహూ
పొద్దుటెండ..తిలకాలెట్టి
ముద్ద పసుపు..సందెల కొస్తాలే
ముద్దు తీర్చే..సందిలి ఇస్తాలే..ఏఏఏ
ముద్దు తీర్చే..సందిలి ఇస్తాలే..ఏఏ 

చరణం::1

ఆకాశ వీణల్లో నేను..ఊఊఊ 
అనురాగమే..పాడుకుంటా
గొంగూర పచ్చట్లో..నేను
ఉల్లిపాయే నంజుకుంటా..స్స్ 
నీరుల్లిపాయే..నంజుకుంటా

ఆకాశ వీణల్లో నేను..ఊఊఊ
అనురాగమే..పాడు కుంటా
శృంగార వీధుల్లో..నేను 
రసనాట్యమే..ఆడుకుంటా 
ప్రేమ రసనాట్యమే..ఆడుకుంటా

మాటివ్వు నాకు..మనసిచ్చుకుంటా
వదిలేస్తే వంకాయ..వండించుకుంటా
Ah....I am sorry...
వంకాయ వంటి కూరయు
పంకజముఖి సీత వంటి భార్యామణి
అన్నారు కదండి..అందుకే అలా పాడాననమాట
ఓ..హో..హా హా 

కొబ్బరి నీళ్ళ..జలకాలాడి
ఊహూ..ఊహూ..ఊహూ
కోనసీమ...కోక గట్టి
ఊహూ..ఊహూ..ఊహూ
పొద్దుటెండ...తిలకాలెట్టి
ముద్ద పసుపు..సందెల కొస్తావా
ముద్దు తీర్చే..సందిటి కొస్తావా..ఆ
ముద్దు తీర్చే..సందిలి ఇస్తాలే..ఏ..ఏ 


చరణం::2 

అమ్మవారి ఎదుట..నేనూ..ఊఊఊ 
నీ కుంకుమే..దిద్దుకుంటా 
నీ కోసమే...కాచుకుంటా
అమ్మతో చెప్పి..నేనూ..ఊఊఊ
అప్పచ్చులే...తెచ్చుకుంటా

అమ్మవారి ఎదుట నేనూ..ఊఊఊ 
నీ కుంకుమే..దిద్దుకుంటా
నీ కోసమే...కాచుకుంటా
అసుర సంధ్యవేళ నేనూ..ఊఊఊ 
ఆలయంలో...వేచి వుంటా
నీ హారతే...అందుకుంటా

మాగాయలోన...పెరుగేసుకుంటా
వదిలెస్తే నా దారి నే చూసుకుంటా
హ్మ్..చూడండి
మాగాయ...మహాపచ్చడి
పెరుగేస్తే మహత్తరి..అది వేస్తే అడ్డ విస్తరి
మానిన్యా మహాసుందరి
అన్నారు...కదండి
అందుకే అలా పాడాననమాట
హాహాహాహా 

కొబ్బరి నీళ్ళ జలకాలాడి
అహా..హా..ఆహా 
కోనసీమ కోక గట్టి
ఓహో..హోహోహో 
పొద్దుటెండ...తిలకాలెట్టి
ముద్ద పసుపు..సందెల కొస్తావా..ఆ
ముద్దు తీర్చే..సందిటి కొస్తావా..ఆఆఆ 
ముద్దు తీర్చే..సందిటి ఇస్తాలే..ఏఏఏ

సుమంగళి--1988

సంగీతం::సాలూరి వాసురావు
రచన::భువనచంద్ర 
దర్శకత్వం::విజయబాపినీడు 
గానం::S.P.బాలు,P.సుశీల
తారాగణం::కృష్ణంరాజు,జయప్రద. 

పల్లవి::

జీవితం ఓ ప్రయాణం తోడుగా సాగనీ
గుండెలో ప్రేమగీతం నిండుగా మ్రోగనీ
దారిలో మమతలే పూవులై కురియనీ
ఇలానే...ఇలానే
జీవితం ఓ ప్రయాణం తోడుగా సాగనీ
గుండెలో ప్రేమగీతం నిండుగా మ్రోగనీ

చరణం::1

జలతారు మేఘం పరదాలు దాటీ
నీలాల నింగీ నే చేరుకోనా
ఆ తారలన్నీ తళుకాడు వేళా
ఎన్నెన్నొ కలలూ కదలాడవా
ఆ కాంతినై ఇలా ఇలా నేనుండిపోనా
జీవితం ఓ ప్రయాణం తోడుగా సాగనీ
గుండెలో ప్రేమగీతం నిండుగా మ్రోగనీ

చరణ::2

దరిచేరు వేళా చిరుసిగ్గులో
మనసైన వానీ కనుచూపులో
సరికొత్త అందం చిగురించితే
పోగలవ రేఖా కనుగీటితే
ఆ రేఖనై ఇలా ఇలా నే ఒదిగిపోనా

జీవితం ఓ ప్రయాణం తోడుగా సాగనీ
గుండెలో ప్రేమగీతం నిండుగా మ్రోగనీ
దారిలో మమతలే పూవులై కురియనీ
ఇలానే...ఇలానే
జీవితం ఓ ప్రయాణం తోడుగా సాగనీ
గుండెలో ప్రేమగీతం నిండుగా మ్రోగనీ